Bugün Milliyet Pazar’ı okurken, Pera Müzesi’nde logo ve tasarımları sergilenen Ivan Chermayeff ve Tom Geismar‘la ilgili yapılan söyleşiye rastladım. Gamalı Haç’ın, eski bir sembol alan Swastika olduğuna dair şunları söylemiş: ‘Hitler ve Goebbels bu sembolün anlamını bütün dünya için mahvetmeden önce, Swastika’nın ‘Nazizm, faşizm, kötülük’ gibi kavramlarla alakası yoktu. Swastika aslında Hitler rejiminden çok daha eski bir sembol. İlericilik, etkinlik ve yuva gibi pozitif kavramları ifade eden bir sembol. Bu nedenle, Hitler Swastika’yı beynimize kötülük sembolü olarak kazımasaydı Chase Manhattan Bankası‘nın logosu olarak Swastika’yı pekala kullanabilirdik… Logonun temsil ettiği şirket, kurum ya da ülkenin hikayesi önemli olan.’
Swastika, yani herkesin artık kabullendiği gibi, Gamalı Haç aslında Hinduizm, Budizm ve Jainizm’de kutsal bir sembol olarak geçer. Sanskritçe’de ‘mutluluk getiren’ anlamına gelen bu sembol yukarıda da dendiği gibi artık ‘kötülük getiren’ anlamına gelmiş çünkü Nazilerin kullandığı bu sembol kötülüğün simgesi olmuştur. Bahsedilen dinlerin dışında Mayalar, Navarrolar ve Sümer’de de bu sembol kullanılmış.
Swastika sembolü Vişnu’nun 108 sembolünden biridir ve kolları saat yönünde dönük olan şekliyle, başarı ve uğurun yanısıra hayatın kaynağı olan güneş ışığını simgeler. Kolları ters yöne dönük şekli ise geceyi ve uğursuzluğu ifade eder. Swastika’nın dört kolu, dört kozmik gücü (ateş, su, hava, toprak) simgelemektedir. Ayrıca bazı kaynaklarda, eski dönemlerde bu sembol sayesinde dört kozmik gücün etki altına alınıp büyü yapıldığı geçmektedir.
Bu sembol bugün ‘kötülüğün ve acımasızlığın’ sembolü olmuştur. Peki dünyaca ünlü şirketlerin, herkes tarafından bilinen logoları size neyi çağrıştırıyor? Antik çağlardan çıkan bu bu sembol bugün bizlere Nazi amblemi olarak savaşı, kötülüğü, soykırımı temsil ediyor ise logoların/sembollerin gücünü belki de tartışmak gerekiyor. Peki büyük markaların logoları size neyi çağrıştırıyor?
(Benim için Shell, BP ve Enron dünyanın küresel ısınmasına katkısından dolayı ve özellikle petrol yüzünden çıkan savaşların nedenleri açısından her zaman ‘bencilliği, kötülüğü, hırsı ve acımasızlığı’ uyandırmıştır. Bunların logoları her ne kadar ‘temiz’ tasarlanmış olsa da yarattıkları dünyanın bu kadar ‘pislik içinde’ olması bu kavramları düşünmeme neden oluyor.)
via
